هنگدرام استیل یا هنگدرام نیتراید
امروزه هندپن‌ها/هنگدرام‌ها در سراسر دنیا از دو متریال فولاد نیتراید و فولاد ضد زنگ یا همان استیل ساخته می‌شوند، اما هنوز در اکثر دنیا، فولاد نیتراید علاقه‌مندان بیشتری در بین نوازندگان این ساز دارد. متریال فولاد نیتراید، دارای کشش صدای متوسط، جنس صدای خاص سرامیکی و تونهای تفکیک شده است که بطور کلی این ساز را برای نواختن‌های سریع و حرفه‌ای بسیار مناسب کرده. برای مراقبت از سازهای فولاد نیتراید، لازم است سطح آنها همیشه به روغن مناسب آغشته باشد و معمولا برای استفاده مدام و طولانی در مناطق گرم و مرطوب چندان توصیه نمی‌شوند. اما به این معنی نیست که هنگدرام‌های نیتراید را به هیچ عنوان نمی‌توان در مناطق رطوبتی (کنار دریا مثل شمال و جنوب ایران) استفاده کرد، بلکه ترجیح به استفاده‌ی سازهای استیل در این گونه مناطق است و در صورت استفاده‌ی نیترایدها، نوازنده می‌بایست نگهداری و مراقبت بیشتر و دقیق‌تری برای ساز انجام دهد.
هنگدرام‌های فولاد ضد زنگ یا همان استیل به نوعی تازه واردها در دنیای این ساز هستند. این نوع متریال دارای کشش صدا و داینامیک بالایی هست. این خصوصیات باعث می‌شود هنگدرام‌های استیل ضد زنگ، بیشتر برای موسیقی‌های آرامش‌بخش، آهسته نوازی و کاربردهای درمانی و بطور کلی مدیتیشن بسیار مناسب باشند. بزرگترین شاخصه استیل‌ها، جدا از تفاوت در ظاهر، خاصیت مقاومت بالا در ضد زنگ بودن است و برخلاف فولاد نیتراید کمتر نیاز به نگهداری ویژه و استفاده از روغن دارد و معمولا برای استفاده در مناطق گرم و مرطوب به طور دائم، بیشتر توصیه می‌شود.
- استیل ضد زنگ یا همان Stainless Steel به چه معنی هست؟
صدها نوع آلیاژ از استیل ضد زنگ وجود دارد. بطور کلی، استیل ضد زنگ آلیژی است که از عناصر متفاوت و مختلفی تشکیل شده که باعث ایجاد مقاومت در برابر زنگ زدگی و جلوگیری از اکسید شدن ورق فلز می‌شود. در بیشتر آلیاژهای ضد زنگ، عنصر اصلی مورد نظر کروم است. محتویات کروم می‌تواند از یک آلیاژ به آلیاژ دیگر تغییر کند. برای مثال کرومی که کمپانی ما پنرشیا Panersia استفاده می‌کند از 12% تا 18% در آلیاژ قابل تغییر است. خصوصیت اصلی کروم، مقاومت در برابر زنگ زدگی و خوردگی شیمیایی است. کروم اکسید یک نوع لایه‌ی عایق را به وجود می‌آورد که فلز را در برابر اکسیژن و رطوبت حفظ می‌کند. در نتیجه این آلیاژ تا حد زیادی در برابر هوا و آب نفوذ ناپذیر می‌باشد.
- تفاوت‌های استیل ضد زنگ و فولاد نیتراید در چیست؟
هنگدرام فولاد نیتراید و استیل ضد زنگ دارای مواد کاملاً متفاوتی هستند. از لحاظ پیشگیری از زنگ زدن، استیل‌ها بسیار بهتر و مقاوم‌تر هستند. مزیت دیگر استیل این است که، بر خلاف فولادهای نیتراید، هرگونه آسیب سطحی، بدنه هنگدرام (هندپن) را در معرض زنگ زدگی بیشتر قرار نخواهد داد. فولادهای نیتراید مانند استیل‌های ضد زنگ، نمی‌توانند مثل یک لایه‌ی محافظتی عمل کنند. استیل‌های ضد زنگ بسیار مقاوم در برابر خوردگی هستند، و به این معناست که ساز شما در شرایط آب و هوایی متفاوت بسیار مقاوم خواهد بود. همچنین کار کردن با استیل‌های ضد زنگ برای سازنده بسیار متفاوت بوده، این نوع متریال در برابر چکشی شدن واکنشی نشان نمی‌دهد و کنترل کردن آن بسیار سخت است. تفاوت‌های بسیار دیگری هم وجود دارد، به ویژه زمانی که وارد خصوصیات مکانیکی هر دو نوع می‌شویم.
- فرآیند تولید هنگدرام استیل چگونه است و آیا سازنده باید از ابزارآلات متفاوت، برای کار کردن با ورق استیل استفاده کند؟
هر سازنده‌ای شیوه‌ی مخصوص به خود را در بیشتر فرآیند تولید دارد، بطوریکه معمولا این شیوه‌ها بصورت تجربی برای سازنده بدست می‌آید. اما با توجه به نظر شخصی ما، به ابزار خاص و یا متفاوت برای کار کردن با استیل ضد زنگ نیاز نیست. به این معنی نیست که کار کردن و کوک کردن استیل، بسیار شبیه به فولادهای نیتراید است. در واقع بسیار متفاوت است و عادلانه است که گفته شود، هر سازنده‌ای که تصمیم بر ساختن هنگدرام (هندپن) با استیل را دارد، باید تا حدودی (نه خیلی زیاد) رفتارها و تکنیک‌های خود را با این متریال وفق دهد، زیرا استیل بسیار متفاوت رفتار می‌کند.
- تفاوت صدا در هنگدرام‌های استیل و هنگدرام‌های نیتراید چگونه است؟
بسیاری از ویژگی‌های صدایی در هنگدرام‌ها به روش ساخت آنها بستگی دارد و نه فقط به مواد سازنده بدنه و نوع ساز. بهتر است بگوییم، استیل‌های ضد زنگ در مقایسه با فولادهای نیتراید این ویژگی‌ها را دارند:
- صدا واضح‌تر و بازتر
- میدان نوسان صدا بالا‌تر
- محدوده دینامیکی بزرگتر
- مناسب برای آهسته نوازی و مدیتیشن
هنگدرام‌های فولاد نیتراید در مقایسه با سازهای استیل این ویژگی‌ها را دارند:
- کشش صدا متوسط
- داینامیک متوسط و صدای سرامیکی
- تونهای تفکیک شده
- مناسب برای نواختن سریع و حرفه‌ای
- هنگدرام‌های استیل پایدار هستند یا خیر؟
پایدار نبودن استیل‌های ضد زنگ، تصور بسیار اشتباه است. پایداری، بیشتر مربوط به تکنیک‌های ساخت و توانایی‌های سازنده می‌شود تا مواد تشکیل دهنده و متریال خود ساز. همانطور که گفته شد، این به این معنا نیست که تمام سازهای ضد زنگ دارای پایداری هستند و یا تمام هنگدرام‌های نیتراید نیز پایداری دارند! اگر هر سازنده‌ای تصمیم بر ساخت سازهایی با متریال استیل ضد زنگ داشته باشد، باید به جای این که مستقیماً پیرو همان تکنیک‌های همیشگی که برای مواد دیگر به کار می‌گرفت، برای استیل ضد زنگ نیز به کار گیرد، نیاز است تا بداند که چطور ماهرانه و خیلی خوب با این متریال کار کند. روش ساخت نامناسب سازندگان، علت اصلی شایعه‌ی ناپایداری استیل است، لذا زمانی را می‌خواهد تا ثابت شود که این فرضیه اشتباه است، در حالی که اکثریت نسبت به این موضوع شکاک هستند. بطور کلی بهتر است که با صرف نظر از جنس ساز، نزد سازنده‌های قابل اعتماد و معتبر رفت.
- چرا بیشتر سازنده‌ها، متریال فولاد نیتراید را برای ساخت استفاده می‌کنند؟
شاید اساس کار سازندگان و کمپانی‌ها، دنبال کردن آخرین و جدیدترین روش کاری باشد. ما نمی‌توانیم راجع به همه صحبت کنیم و نظر بدیم، اما کمپانی ما پنرشیا Panersia باور داریم که سازنده‌ها می‌خواهند تمام توانایی‌های یک ساز را مورد بررسی قرار دهند تا بتوانند صداها و جنس‌های متفاوتی را به مشتریان خود پیشنهاد دهند. هنگدرام‌های استیل ضد زنگ بسیار با دوام هستند و مزایای واقعی آنها برای حفظ ساز شما در شرایط محیط زیستی متفاوت پیشنهاد می‌شود. اما در آخر با اطمینان می‌توانیم بگوییم که "تفکر ناپایداری" سازهای استیل، کاملا اشتباه است و ما هنگدرام‌های زیادی را می‌بینیم که از این جنس مواد ساخته شده‌اند و بعد از گذشتن چند سال هیچ مشکلی ندارند. اما در دنیا اکثر سازندگان از متریال فولاد نیتراید برای ساخت سازها استفاده می‌کنند. دلیل این موضوع عموما این است که کار کردن با متریال نیتراید به مراتب راحت‌تر، شرایط و مراحل ساخت روتین‌تری نسبت به استیل دارد. از طرفی کار کردن با متریال استیل بسیار متفاوت و سخت‌تر است و از آنجایی که متریال جدیدتریست، کمتر کمپانی حاضر به ساخت سازهای هنگدرام استیل شده است.
- هنگدرام استیل بهتر است یا هنگدرام فولاد نیتراید؟
جواب این سوال همیشه این خواهد بود، بستگی به سلیقه شخصی شما دارد. هیچ کدوم نسبت به دیگری برتری ندارند بلکه تفاوت‌های سلیقه‌ای دارند. در اینجا توجه شما را به دو ویدیو از یک نوع گام (ر مینور D Kurd) با دو متریال مختلف فولاد نیتراید و استیل جلب می‌کنیم:
- هنگدرام استیل گران‌تر است یا هنگدرام فولاد نیتراید؟
استیل‌های ضد زنگ معمولاً از فولادهای نیتراید، معمولا گران‌تر هستند (اگرچه به چندین فاکتور دیگر بستگی دارد) اما سازهای فولاد نیتراید هم ارزان قیمت نیستند، بنابراین در آخر استفاده از استیل‌ها نیز می‌تواند با همان قیمت تمام شود یا حتی کمتر (به قیمت ورق فلز در هر کشور و این که چه چیزهایی در دست باشد بستگی دارد) بعضی از آلیاژهای استیل‌های ضدزنگ بسیار معمول‌تر هستند، اما بعضی از آنها بسیار سخت پیدا می‌شوند.
- مراقبت از هنگدرام استیل و هنگدرام نیتراید چگونه است؟
این که هرچند وقت یک بار هنگدرام خود را تمیز می‌کنید هم به سلیقه شخصی و هم به شرایط محیط زندگی شما بستگی دارد. ما پیشنهاد می‌کنیم که ساز خود را بیشتر در مواقعی که برای مدت طولانی در مجاورت هوای آزاد و مرطوب قرار گرفته است تمیز کنید. باید توجه داشت که هرچند استیل‌های ضد زنگ بسیار مقاوم‌تر در برابر زنگ زدگی هستند، اما در برابر آن محفوظ نیستند. باید در شرایطی که از همه‌ی هنگدرام‌ها مراقبت می‌شود، از آن نیز مراقبت نمود. تنها چیزی که آن را متمایز می‌کند این است که نیازی به چرب کردن و روغن زدن به صورت مکرر نیست. مهم‌ترین مسئله این است که هر بار که کارتان با ساز تمام می‌شود، با یک پارچه‌ی خشک، تمام نم‌ها و رطوبت‌ها را از روی آن پاک کنید. و البته با سازنده‌ی ساز خود برای دریافت اطلاعات بیشتر در تماس باشید، زیرا توصیه‌ها بر اساس ساخت سازنده‌ها می‌تواند متفاوت باشد. بهتر است، سازهای نیتراید همیشه کمی چرب و کمی روغن روی ساز باشد. میزان چرب کردن ساز بستگی به استفاده و مکان متفاوت خواهد بود. به طور مثال اگر زیاد نوازندگی با سازتون انجام دهید، طبیعتٲ زودتر احتیاج به چرب کردن خواهد داشت (بدلیل دست زیاد خوردن به ساز و از بین رفتن روغن) و یا اگر با ساز نیتراید به جای رطوبتی سفر کنید نسبت به حالت معمول بیشتر نیازمند روغن و چرب کردن خواهد شد.
- نتیجه گیری
در پایان، بهترین انتخاب متریال برای ساز، بر اساس سلیقه و نیازهای شما تعریف خواهد شد، به عنوان پیشنهاد اگر قصد دارید در فضای باز نوازندگی کنید، تجربه‌ی نوازندگی سریع و حرفه‌ای در کنار تونهای تفکیک شده و صدای سرامیکی را داشته باشید، پیشنهاد ما انتخاب متریال نیتراید است. اگر می‌خواهید بیشتر در فضای بسته، خانه یا در استدیو نوازندگی کنید، توصیه می‌کنیم از سازهای استیل ضد زنگ استفاده کنید که تجربه صدای فوق‌العاده‌ای همراه با داینامیک بالا را به شما می‌دهد. این نکته رو هم در نظر داشته باشید که اگر در جای رطوبتی زندگی می‌کنید انتخاب ساز استیل منطقی‌تر می‌باشد. هیچ شکی در آن نیست که انتخاب این دو متریال می‌تواند بخشی از مد و روند امروزی باشد. مشابه به این موضوع، جدیدترین هنگدرام‌های میوتانت Mutant یا مانستر (هیولا) Monster هستند که با تعداد نت زیاد در حال رشد و محبوبیت روزافزونند. ما بر این عقیده هستیم که سازنده‌ها به دنبال کشف توانایی‌های بیشتر در ساز و گسترش ایده‌های خود هستند. استیل‌های ضد زنگ یکی از راه‌ها و ایده‌هایی است که آنها به منظور ایجاد جنس صداهای بیشتر انجام داده‌اند. امیدواریم این مقاله به درک بهتر تفاوت‌های این مواد کمک کند و بدانیم کدام نوع نیازهای شما را برآورده می‌کند.